Skip to main content

Όταν ο Σόλων ο Αθηναίος νομοθετούσε υπέρ των "νοικοκυραίων" της εποχής του


Η επινόηση της ατομικής ιδιοκτησίας και η επέκταση αυτής της έννοιας σε ανθρώπινα πλάσματα, προπάντως στους δούλους, τις γυναίκες και τα παιδιά, είχε οδηγήσει τον άνδρα σε ένα χαρακτηριστικό φόβο μήπως χάσει την ιδιοκτησία του. Αυτός ο φόβος μπορεί να θεωρηθεί η κατεξοχή νεύρωση της πατριαρχίας. Έτσι οι σολώνειοι νόμοι εκφράζουν πάνω απ΄ όλα την ψύχωση του Αθηναίου ότι ήταν σχεδόν αναπόδραστο να τον απατήσει η γυναίκα του, αν δεν εξατριώταν ολότελα από αυτόν. Κάθε περίπατος της γυναίκας ερμηνευόταν ως πρόφαση για ενα κρυφό ερωτικό ραντεβού. Κάθε φορά που η γυναίκα έβγαινε για ψώνια, ο άνδρας της υποπτευόταν ότι πήγαινε να ψωνίσει δηλητήριο για να τον ξεπαστρέψει. Γι' αυτό και ο Σόλων θέσπισε ένα νόμο που όριζε ότι οι γυναίκες μπορούσαν να βγουν από το σπίτι (αν, εννοείται, τους το επέτρεπε ο άνδρας τους) μόνο για κηδείες και θρησκευτικές τελετές, και ακόμα και τότε με τον όρο ότι δεν θα έπερναν μαζί τους περισσότερα από τρια ρούχα ούτε περισσότερη τροφή από όση μπορούσε να αγοράσει κανείς με έναν οβολό.


Ernest Borneman, Η Πατριαρχία (Η προέλευση και το μέλλον του κοινωνικού μας συστήματος)

Comments

Popular posts from this blog

Συνέντευξη του Ernest Borneman η οποία δημοσιεύτηκε το 1979 στο τεύχος 19 του περιοδικού Vorgänge [pdf]

Με τις ερωτήσεις που απάντησα σε εκείνη την συνέντευξη θα τελειώσω αυτή την αναδρομή στα χρόνια που πέρασαν από την πρώτη έκδοση της Πατριαρχίας. Ernest Borneman Το pdf είναι στο παρακάτω link: Συνέντευξη

Ο Γάμος στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία

Το ρωμαϊκό δίκαιο ήταν ταξικό δίκαιο. Ο φοιτητής της νομικής που μαθαίνει ότι στην αρχαία Ρώμη υπήρχαν τέσσερις διαφορετικές μορφές γάμου, τα χάνει με αυτό το ανεξήγητο φαινόμενο, ώσπου να ανακαλύψει – πράγμα όμως που δεν αναφέρεται σε κανένα αστικό εγχειρίδιο για το ρωμαϊκό δίκαιο – ότι καθεμιά από αυτές τις τέσσερις μορφές ήταν ένα σύνολο από γαμήλια έθιμα που γ εννήθηκαν μέσα σε μια ορισμένη τάξη, υιοθετήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων από άλλες τάξεις και έτσι συγκαλύφθηκε η ταξική τους προέλευση.   Ως τον 5ο αιώνα π.Χ., ο γάμος στη Ρώμη ήταν έγκυρος μόνο αν γινόταν ανάμεσα σε μέλη της άρχουσας τάξης. Για ένα πατρίκιο, οι γάμοι με μέλη κατώτερων τάξεων ήταν κάτι αδιανόητο, γιατί οι τάξεις αυτές δεν εκπλήρωναν καμία από τις τρεις απαραίτητες προϋποθέσεις: να έχουν γη, γενεαλογικό δένδρο και προστάτιδα θεότητα. Αυτό απέκλειε το γάμο από έρωτα, και μάλιστα όχι μόνο ανάμεσα σε πατρίκιους και πληβείους, αλλά και ανάμεσα σε μέλη της ίδιας της πατρικιακής τάξης. Γιατί, σύμφωνα με τη...

Οικογένεια σημαίνει δουλεία

 Παράδειγμα μητρογραμμικής γενοταγούς κοινότητας (Machiguenga people, Eastern Cuzco, Peru) Οι αφηγήσεις για τους μυθικούς βασιλιάδες της παλιάς Ρώμης φανερώνουν ολοκάθαρα τη μητριστική προέλευση του ρωμαϊκού κράτους και το σταδιακό ξήλωμα της μητριστικής κοινωνίας από τους εκπροσώπους της πατριαρχίας, τους πατρίκιους, αυτούς qui patres scire possunt , «που ξέρουν τους πατεράδες τους», δηλαδή τους άνδρες εκείνους που για πρώτη φορά ανήγαγαν την καταγωγή τους στους πατεράδες τους, αντί στις μανάδες τους, όπως ήταν η συνήθεια ως τότε. Αλλά δεν πρέπει να φανταστούμε το πέρασμα από το μητρικό στο πατρικό δίκαιο σαν μια μετάλλαξη˙ ήταν μια αργή διαδικασία, όπου τα συστήματα συνυπήρχαν πλάι πλάι για αιώνες, χωρίς οι άνθρωποι να συνειδητοποιούν πάντα την αντίφαση που υπήρχε ανάμεσά τους. Το σημαντικότερο βήμα σ’ αυτή τη μακριά πορεία ήταν η μετατροπή του γένους σε οικογένεια. Παρακολουθήσαμε αυτό το βήμα και στους Έλληνες. Αλλά στους Ρωμαίους αυτή η διαδικασία μετασχηματισμού...